A
admin
Guest
Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Yavuz: Her iki kümeye da üçüncü doz aşılamaların yapılması gerekir
Avrupa İlaç Ajansı EMA’nın eksi 70 derecede saklanması gereken BioNTech aşılarının, 2-8 derecelik olağan aşı dolaplarında da bozulmadan saklanabileceğine onay vermesinin akabinde Sıhhat Bakanlığı, BioNTech aşılamalarının aile sıhhati merkezlerinde de yapılmaya başlanacağını deklare etti.
Önümüzdeki günlerde Türkiye’ye gelmesi beklenen 30 milyon doz aşı ile geniş çaplı aşılamaların başlayacağını, bu niçinle aşıyla ilgili kimi dertlerin sıkça gündeme geldiğini vurgulayan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, aşının güvenliği ile üçüncü doz hatırlatma aşılarının ne vakit yapılması gerekeceği ile ilgili değerli açıklamalarda bulundu.
“BİZİM DE ÇALIŞMA YAPMAMIZ GEREKİYOR”
Dünyada yapılan çalışmalarda ardışık olarak bir doz mRNA, bir doz adenovirüs aşısı yapılarak oluşan bağışıklığa da bakıldığını söyleyen Prof. Dr. Yavuz, “Onun kararı çıktı aslında, bir doz adenovirüs aşısı, yani AstraZeneca aşısı olanlara bir doz da BioNTech (mRNA) yapıldı. Çok hoş bir antikor yanıtı oluşturduğu görüldü. Yani evvel viral vektör aşısı, gerisinden mRNA aşısı yaptırdığınız vakit, antikor karşılığı çok hoş oluyor. Lakin CoronaVac’ta nasıl oluyor, bunu görmek için CoronaVac’tan daha sonra bir daha CoronaVac, ya da CoronaVAc’tan daha sonra mRNA nasıl oluyor görmek için, bizim de çalışma yapmamız gerekiyor. Şu an bunu yapabilmek için uğraşıyoruz” dedi.
HASTA OLMAK DA SONSUZ BİR BAĞIŞIKLIK KAZANDIRMIYOR
Hastalığın geçirilmesinde de aşılanılmasında da ek dozlara gereksinim duyulacağını vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, “Hastalığı geçirsek bile uzun mühlet yüzde 100 korunamayacağımızın artık yüksek bir risk olduğunu biliyoruz. Hastalığı ağır geçirenlerde biraz daha uzun olabilmekle birlikte, ortalama 6 ay üzere bir korunmamız olduğu görülüyor. 6 ay güzel bir bağışıklığımız oluyor lakin daha sonrası için ne olacak konusunda, çalışmalar hala devam ediyor. ötürüsıyla hastalığı geçirenlerde de aslında bir hatırlatma dozu gerekebiliyor. BioNTech aşısı hastalığı geçirmiş şahıslarda 3 ay daha sonra tek doz uygulanarak denendi dünyada. Son derece hoş bir bağışık cevap oluşturduğu görüldü. bir daha (hastalanmadan) iki doz olmuş bireylerde ise, şimdilik 1 yıllık bir müdafaa sağlandığını görüyoruz” diye konuştu.
TÜM AŞILARDAN daha sonra ÜÇÜNCÜ DOZ GEREKECEK
Türkiye’de yaygın olarak kullanılan Çinli Sinovac firmasına ilişkin CoronaVac aşısında ise antikor cevaplarının BioNTech’e nazaran biraz daha düşük olduğunun en başından beri bilindiğini söyleyen Prof. Dr. Yavuz, hatırlatma dozuna dair çalışmaların bu aşı için de yapılması gerektiğini belirterek, şu ayrıntıları verdi:
“CoronaVac’ta da öngörümüz, (iki doz daha sonrası) 6 ay civarında üçüncü doza, yani hatırlatıcı doza gereksinimimiz olacağı tarafında. Bu aşıların yapıldığı Faz3 çalışmasına katılan kümelerde (6 ayı tamamladılar), ne kadar hastalanıyorlar, kaçıncı ayda, kaç kişi hastalanıyor bunlara bakıldı ve bir bilgimiz bu olacak. Lakin CoronaVac aşısı olmuş şahıslarda üçüncü bir doz CoronaVac ya da üçüncü bir doz BioNTech yaptığınızda ne oluyor sorusunun yanıtının bulunması gerekiyor. Buna dair de çalışma yapabilmek için uğraşıyoruz. Zira şayet bu bilgi elimizde olursa, ne oluyor gorerek, üçüncü dozun ne vakit gerekli olduğu hakkında daha net bir teklifte bulunabiliriz. Eylül ayı üzere bu bahiste da elimizde daha epey data olacak diye kestirim ediyorum. Lakin hem CoronaVac’ta hem BioNTech’te hatırlatma dozları gerekecek. Tahminen biri 6’ncı ayda, oburu 1 yıl daha sonra olacak, ancak gerekecek.”
“HEM HAMİLEYİ HEM DOĞAN BEBEĞİNİ KORUYOR”
Son devirde artış gösteren gebelikte ağır Covid olaylarının da dikkat alımlı olduğuna işaret eden Prof. Dr. Yavuz, hem inaktif aşı olan CoronaVac, birebir vakitte mRNA aşısı olan BioNTech aşılarının hamilelerde de son derece inançlı olduğunu söylemiş oldu. Yüksek riskli küme içerisinde tanımlanan hamilelerin de aşılanması gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Yavuz, “Gebeler de kovid hastalığı açısından risk kümesi olarak tanımlandı. Daha ağır geçiriyorlar zira. ötürüsıyla bunlarda da aşılamanın yapılması fazlaca değerli. Aşıların güvenliği ile ilgili ise, CoronaVac aslına bakarsan inaktif bir aşı olduğu için hamilelerde deneyim epeyce, itimatla yapılabileceğini aslına bakarsan başından beri söylüyorduk. Tıpkı biçimde BioNTech aşısı ile ilgili de hem Amerika birebir vakitte İngiltere’de çalışmalar yapıldı. Hamilelerde bu aşının ne anneye ne de bebeğe rastgele bir istenmeyen tesiri olmadığı görüldü. Hatta doğan bebekte de hoş bir antikor cevap oluşturduğu, emzirme müddeti boyunca hastalıktan koruyacağı gösterildi. ötürüsıyla biz de tabiplerinin uygun görmesi halinde hamilelerin de aşılanması gerektiğini öneriyoruz” biçiminde konuştu.
“ASIL, KISIR OLMAK İSTEMEYEN AŞI OLMALI”
Önümüzdeki üç ay boyunca da fazlaca fazla nüfusa mRNA aşısı yapılacağı için insanların başında pekfazlaca soru işaretinin de bir daha gündeme geldiğini açıklayan Prof. Dr. Yavuz, bunlar içerisinde en hayli kelamı edilen “aşı kısırlık yapıyor” argümanlarına da son noktayı koydu: “neticeleri ne olacak, istenmeyen tesirler olacak mı, alerji yapacak ya da kısırlık yapıyor deniyor örneğin. Elimizdeki datalar yaklaşık bir yıllık artık. Faz 3 çalışmaları geçen yıl başlamıştı bu aşıların. Bir sefer üreme ile ilgili rastgele bir istenmeyen tesir muhakkak görülmedi. Aksine Kovid’e yakalananlarda üreme ile ilgili birtakım istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Hastalık, üreme organlarına ziyan verebiliyor. ötürüsıyla kısırlık manasında bir endişe var ise, tam bilakis aşı olunması epey daha önerilen bir şey. Bu aşı ortasında rastgele bir canlı virüs yok. (Organ nakilli, kanser hastası gibi) Bağışıklığı baskılanmış olanlarda da antikor karşılığı değerli ve bu aşının da antikor geliştirme oranı devasa yükseklikte. Bilhassa bu kümenin aşı olmasını tavsiye ediyoruz, zira örneğin kanser hastası geliyor, ‘Kanserim olduğu için aşı olmak istemedim’ diyor. Güvenlik manasında bir sorunu yok aşıların sahiden. Bir yıllık data var elimizde ki, bir yıllık data bir aşı için epeyce değerli. Aşı ile alakalı istenmeyen tesirler esasen birinci 6 ayda ortaya çıkar.”
COVİD 19 AŞISI GRİPTEN DE KORUR MU?
Bu yıl grip hadiselerinin da epey az görüldüğüne işaret eden Prof. Dr. Yavuz, yaygın aşılama ile ileride gribe karşı da bir korunma sağlanıp sağlanamayacağı ile ilgili çabucak hemen net bir şey söylenemeyeceğini fakat bu biçimde bir hipotez olduğunu söylemiş oldu. Yavuz, kelamlarını şöyleki noktaladı: “Grip bu sene fazlaca görülmedi. Eskisi üzere sürveyansı tam olarak yapılamadı gerçi lakin dünyada da epeyce az saptandı. Birebir Güney yarımkürede olduğu üzere, bu biçimde de bekleniyordu aslına bakarsanız, Kuzey yarımkürede de grip dönemi epey epeyce sönük geçti. Bir aşı yaptığınız vakit, özgül olmayan bağışıklık sistemi hücrelerimiz var, onları da biraz eğitiyorsunuz. Bu yalnızca bir hipotez ancak örneğin BCG (verem) aşısında gösterildi bu. Hakikaten de BCG aşısı yapılanlarda (diğer) üst teneffüs yolu enfeksiyonları da epeyce daha az görülüyor. Yani bu eğitilmiş immünite, özgül olmayan hücrelerimizin eğitilmiş olması, öteki hastalıklardan da koruyabilir. Bununla ilgili bir birtakım ispatlar var. Ancak diğer çalışmalarla da desteklenmesi gerekiyor.”
Avrupa İlaç Ajansı EMA’nın eksi 70 derecede saklanması gereken BioNTech aşılarının, 2-8 derecelik olağan aşı dolaplarında da bozulmadan saklanabileceğine onay vermesinin akabinde Sıhhat Bakanlığı, BioNTech aşılamalarının aile sıhhati merkezlerinde de yapılmaya başlanacağını deklare etti.
Önümüzdeki günlerde Türkiye’ye gelmesi beklenen 30 milyon doz aşı ile geniş çaplı aşılamaların başlayacağını, bu niçinle aşıyla ilgili kimi dertlerin sıkça gündeme geldiğini vurgulayan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, aşının güvenliği ile üçüncü doz hatırlatma aşılarının ne vakit yapılması gerekeceği ile ilgili değerli açıklamalarda bulundu.
“BİZİM DE ÇALIŞMA YAPMAMIZ GEREKİYOR”
Dünyada yapılan çalışmalarda ardışık olarak bir doz mRNA, bir doz adenovirüs aşısı yapılarak oluşan bağışıklığa da bakıldığını söyleyen Prof. Dr. Yavuz, “Onun kararı çıktı aslında, bir doz adenovirüs aşısı, yani AstraZeneca aşısı olanlara bir doz da BioNTech (mRNA) yapıldı. Çok hoş bir antikor yanıtı oluşturduğu görüldü. Yani evvel viral vektör aşısı, gerisinden mRNA aşısı yaptırdığınız vakit, antikor karşılığı çok hoş oluyor. Lakin CoronaVac’ta nasıl oluyor, bunu görmek için CoronaVac’tan daha sonra bir daha CoronaVac, ya da CoronaVAc’tan daha sonra mRNA nasıl oluyor görmek için, bizim de çalışma yapmamız gerekiyor. Şu an bunu yapabilmek için uğraşıyoruz” dedi.
HASTA OLMAK DA SONSUZ BİR BAĞIŞIKLIK KAZANDIRMIYOR
Hastalığın geçirilmesinde de aşılanılmasında da ek dozlara gereksinim duyulacağını vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, “Hastalığı geçirsek bile uzun mühlet yüzde 100 korunamayacağımızın artık yüksek bir risk olduğunu biliyoruz. Hastalığı ağır geçirenlerde biraz daha uzun olabilmekle birlikte, ortalama 6 ay üzere bir korunmamız olduğu görülüyor. 6 ay güzel bir bağışıklığımız oluyor lakin daha sonrası için ne olacak konusunda, çalışmalar hala devam ediyor. ötürüsıyla hastalığı geçirenlerde de aslında bir hatırlatma dozu gerekebiliyor. BioNTech aşısı hastalığı geçirmiş şahıslarda 3 ay daha sonra tek doz uygulanarak denendi dünyada. Son derece hoş bir bağışık cevap oluşturduğu görüldü. bir daha (hastalanmadan) iki doz olmuş bireylerde ise, şimdilik 1 yıllık bir müdafaa sağlandığını görüyoruz” diye konuştu.
TÜM AŞILARDAN daha sonra ÜÇÜNCÜ DOZ GEREKECEK
Türkiye’de yaygın olarak kullanılan Çinli Sinovac firmasına ilişkin CoronaVac aşısında ise antikor cevaplarının BioNTech’e nazaran biraz daha düşük olduğunun en başından beri bilindiğini söyleyen Prof. Dr. Yavuz, hatırlatma dozuna dair çalışmaların bu aşı için de yapılması gerektiğini belirterek, şu ayrıntıları verdi:
“CoronaVac’ta da öngörümüz, (iki doz daha sonrası) 6 ay civarında üçüncü doza, yani hatırlatıcı doza gereksinimimiz olacağı tarafında. Bu aşıların yapıldığı Faz3 çalışmasına katılan kümelerde (6 ayı tamamladılar), ne kadar hastalanıyorlar, kaçıncı ayda, kaç kişi hastalanıyor bunlara bakıldı ve bir bilgimiz bu olacak. Lakin CoronaVac aşısı olmuş şahıslarda üçüncü bir doz CoronaVac ya da üçüncü bir doz BioNTech yaptığınızda ne oluyor sorusunun yanıtının bulunması gerekiyor. Buna dair de çalışma yapabilmek için uğraşıyoruz. Zira şayet bu bilgi elimizde olursa, ne oluyor gorerek, üçüncü dozun ne vakit gerekli olduğu hakkında daha net bir teklifte bulunabiliriz. Eylül ayı üzere bu bahiste da elimizde daha epey data olacak diye kestirim ediyorum. Lakin hem CoronaVac’ta hem BioNTech’te hatırlatma dozları gerekecek. Tahminen biri 6’ncı ayda, oburu 1 yıl daha sonra olacak, ancak gerekecek.”
“HEM HAMİLEYİ HEM DOĞAN BEBEĞİNİ KORUYOR”
Son devirde artış gösteren gebelikte ağır Covid olaylarının da dikkat alımlı olduğuna işaret eden Prof. Dr. Yavuz, hem inaktif aşı olan CoronaVac, birebir vakitte mRNA aşısı olan BioNTech aşılarının hamilelerde de son derece inançlı olduğunu söylemiş oldu. Yüksek riskli küme içerisinde tanımlanan hamilelerin de aşılanması gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Yavuz, “Gebeler de kovid hastalığı açısından risk kümesi olarak tanımlandı. Daha ağır geçiriyorlar zira. ötürüsıyla bunlarda da aşılamanın yapılması fazlaca değerli. Aşıların güvenliği ile ilgili ise, CoronaVac aslına bakarsan inaktif bir aşı olduğu için hamilelerde deneyim epeyce, itimatla yapılabileceğini aslına bakarsan başından beri söylüyorduk. Tıpkı biçimde BioNTech aşısı ile ilgili de hem Amerika birebir vakitte İngiltere’de çalışmalar yapıldı. Hamilelerde bu aşının ne anneye ne de bebeğe rastgele bir istenmeyen tesiri olmadığı görüldü. Hatta doğan bebekte de hoş bir antikor cevap oluşturduğu, emzirme müddeti boyunca hastalıktan koruyacağı gösterildi. ötürüsıyla biz de tabiplerinin uygun görmesi halinde hamilelerin de aşılanması gerektiğini öneriyoruz” biçiminde konuştu.
“ASIL, KISIR OLMAK İSTEMEYEN AŞI OLMALI”
Önümüzdeki üç ay boyunca da fazlaca fazla nüfusa mRNA aşısı yapılacağı için insanların başında pekfazlaca soru işaretinin de bir daha gündeme geldiğini açıklayan Prof. Dr. Yavuz, bunlar içerisinde en hayli kelamı edilen “aşı kısırlık yapıyor” argümanlarına da son noktayı koydu: “neticeleri ne olacak, istenmeyen tesirler olacak mı, alerji yapacak ya da kısırlık yapıyor deniyor örneğin. Elimizdeki datalar yaklaşık bir yıllık artık. Faz 3 çalışmaları geçen yıl başlamıştı bu aşıların. Bir sefer üreme ile ilgili rastgele bir istenmeyen tesir muhakkak görülmedi. Aksine Kovid’e yakalananlarda üreme ile ilgili birtakım istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Hastalık, üreme organlarına ziyan verebiliyor. ötürüsıyla kısırlık manasında bir endişe var ise, tam bilakis aşı olunması epey daha önerilen bir şey. Bu aşı ortasında rastgele bir canlı virüs yok. (Organ nakilli, kanser hastası gibi) Bağışıklığı baskılanmış olanlarda da antikor karşılığı değerli ve bu aşının da antikor geliştirme oranı devasa yükseklikte. Bilhassa bu kümenin aşı olmasını tavsiye ediyoruz, zira örneğin kanser hastası geliyor, ‘Kanserim olduğu için aşı olmak istemedim’ diyor. Güvenlik manasında bir sorunu yok aşıların sahiden. Bir yıllık data var elimizde ki, bir yıllık data bir aşı için epeyce değerli. Aşı ile alakalı istenmeyen tesirler esasen birinci 6 ayda ortaya çıkar.”
COVİD 19 AŞISI GRİPTEN DE KORUR MU?
Bu yıl grip hadiselerinin da epey az görüldüğüne işaret eden Prof. Dr. Yavuz, yaygın aşılama ile ileride gribe karşı da bir korunma sağlanıp sağlanamayacağı ile ilgili çabucak hemen net bir şey söylenemeyeceğini fakat bu biçimde bir hipotez olduğunu söylemiş oldu. Yavuz, kelamlarını şöyleki noktaladı: “Grip bu sene fazlaca görülmedi. Eskisi üzere sürveyansı tam olarak yapılamadı gerçi lakin dünyada da epeyce az saptandı. Birebir Güney yarımkürede olduğu üzere, bu biçimde de bekleniyordu aslına bakarsanız, Kuzey yarımkürede de grip dönemi epey epeyce sönük geçti. Bir aşı yaptığınız vakit, özgül olmayan bağışıklık sistemi hücrelerimiz var, onları da biraz eğitiyorsunuz. Bu yalnızca bir hipotez ancak örneğin BCG (verem) aşısında gösterildi bu. Hakikaten de BCG aşısı yapılanlarda (diğer) üst teneffüs yolu enfeksiyonları da epeyce daha az görülüyor. Yani bu eğitilmiş immünite, özgül olmayan hücrelerimizin eğitilmiş olması, öteki hastalıklardan da koruyabilir. Bununla ilgili bir birtakım ispatlar var. Ancak diğer çalışmalarla da desteklenmesi gerekiyor.”